TAHARET / NECİS MADDELER

B. KÖPEK VE DOMUZ İLE BUNLARIN YAVRULARI

Köpek, domuz ve bunlardan doğanlar necistir.

a. Köpek

[Köpeğin durumunu ele almadan önce bu konuyla ilgili genel bir açıklamaya ihtiyaç vardır]

Maddeler cansız ve canlı olmak üzere iki türlüdür.

Cansızların tümü temizdir; çünkü bunlar kulların -bir yöndenlbazı açılardan bile olsa- yararlanması için yaratılmıştır. Yüce Allah şöyle buyurmaktadır: Yerde olanların tümünü sizin için yaratan O'dur. [En'am,29] Bu yararın gerçekleşmesi veya tamamlanması ancak bu maddelerin temiz olması ile mümkün olur. Hüküm koyucu olan Allah'ın necis olduğunu açık olarak belirttikleri dışında cansız maddelerin tümü temizdir. Necis olanlar da Nevevl'nin "sarhoş edici her sıvı" sözü ile işaret ettiği şeylerdir.

Canlıların da tümü -aynı gerekçe ile- temizdir. Ancak Şari'in istisna ettikleri bunun dışındadır. Nevevi de buna "köpek de necistir" sözü ile işaret etmiştir. Köpek av için eğitilmiş olsa da böyledir.

[*] - Bunun delili Müslim'de geçen şu hadistir: Birinizin kabını köpek yaladığında kabın temizlenmesi, birincisi toprakla olmak üzere yedi kere yıkanmakla olur. (Müslim, Taharet, 649.)

Bu hadis şu açıdan delildir: Temizlik; a) abdestsizliği gidermek b) necaseti gidermek c) ya da temizlenen şeyin değerli oluşu sebebiyle ona değer vermek için yapılır.

Kap açısından abdestsizlik ve değer verme söz konusu olmadığından geriye necasetten taharet kalmaktadır. Buradan köpeğin ağzının necis olduğu anlaşılır. Dil, köpeğin en temiz yeri hatta hayvanın ağız kokusu açısından en temiz yeridir; çünkü sürekli dilini çıkararak nefes alır. Dil böyle olduğuna göre diğer organları haydi haydi necis olur.

[*] - Konu ile ilgili bir hadis şöyledir: Nebi (s.a.v.) bir topluluğun evine davet edildi, oraya gitti. Sonra başka bir topluluğun evine davet edildi, oraya gitmedi. Kendisine bunun sebebi sorulduğunda şöyle buyurdu: "Falanın evinde bir köpek var". Ona "diğerlerinin evinde de kedi vardı" dediler. Bunun üzerine şöyle buyurdu: "Kedi necis değildir". (Hakim, Taharet, 1, 183)

Bu hadisi Darekutnı ve Hakim en-Nısaburi rivayet etmişlerdir.

Nebi (s.a.v.) bu sözü ile köpeğin necis olduğunu onlara anlatmış oldu.

Hocamız Zekeriya el-Ensarı "ölünün yıkanmasının da tanıma girmesi için" "değer verme için" kaydını eklemiştir.

Bazıları şöyle demiştir: Bu kayıt alimlerimizin ifadelerinde yer almadığı gibi böyle bir kayda gerek de yoktur. Çünkü ölünün yıkanması alimlerimizin sözlerinden anlaşıldığına göre hadesten taharete girer.

Bu kabul edilemez. Aksine el-Mecmu'da "ölünün yıkanması onu temizleyip arıtmak ve ona duyulan saygıdan dolayı farz olmuştur" denilmektedir.

b. Domuz

Domuz da necistir. Çünkü onun durumu köpekten daha kötüdür. Zira din bazı durumlarda köpek edinmeye izin verdiği halde hiçbir sebeple domuz edinmeye izin vermemiştir.

Bu gerekçe haşerat vb. bazı canlılar ile çelişmektedir. Bu sebeple Nevevi "domuzun necis olduğuna dair açık bir delilimiz yoktur" demiştir.

İbnü'l-Münzir domuzun necis olduğu konusunda icma bulunduğunu iddia etmiş, ancak Malik! mezhebinde domuzun necis görülmediği gerekçesi ile bu iddiaya karşı çıkılmıştır.

Ebu Hanife'den "domuzun temiz olduğu"na dair bir görüş nakledilmiştir.

Yukarıda çelişki olarak ifade edilen durumu şu hüküm ortadan kaldırmaktadır: Haşerat zarar vermese bile onu öldürmek menduptur. Ayrıca domuzu yük taşımada kullanmak suretiyle ondan yararlanmak düşünülebilir. Haşerat ise bu iki açıdan domuzdan farklıdır.

Domuz ile ilgili olarak Allah (celle celalühü) şöyle buyurmuştur:

> De ki: "Bana vahyolunan Kur'an'da bir kimsenin yiyecekleri arasında leş, akıtılmış kan, domuz eti -ki o şüphesiz necistir- ya da Allah'tan başkası adına kesilmiş bir (murdar) hayvandan başka, haram kılınmış bir şey bulamıyorum. Fakat istismar etmeksizin ve zaruret ölçüsünü aşmaksızın kim bunlardan yeme zorunda kalırsa yiyebilir. " Şüphesiz Rabbin çok bağışlayandır, çok merhametlidir. [En' ilm , 145]

Ayette geçen "şüphesiz o necistir" ifadesi [yalnızca domuzun etini değil] domuzun bütününü ifade eder. Çünkü domuzun eti zaten "leş" ifadesinin kapsamında yer almaktadır.

c. Domuz ve köpekten doğanlar

Domuz ve köpeğin birleşmesinden veya her birinin temiz bir başka hayvanla -hatta insanla- birleşmesinden doğan yavrular da necistir. Örneğin kurt ile dişi köpeğin birleşmesinden doğan yavru necistir. Bunun sebebi necislik yanını daha galip kılmak ve bu yavrunun necis anadan doğmuş olmasıdır.

[Yavruların hangi durumda kime bağlı kabul edileceğine dair, bazı hususlarda insanları, kimilerinde de hayvanları kapsayan bir Genel kuralı şu şekilde ifade edebiliriz]

Yavrular nesep açısından babaya bağlanır.

Köle ve hür olma açısından anaya bağlanır.

Dininin belirlenmesi, öldürülmesi halinde bedelini tazminin gerekli olması ve cizyeye bağlanması açısından daha üstün dine mensup olana,

Zekatın farz olmaması açısından daha hafif olana,

Necislik, kestiğinin yenmesinin ve nikahının haram olması açısından ise dini daha düşük olana bağlanır.

BİR SONRAKİ SAYFA İÇİN AŞAĞIDAKİ LİNK’E TIKLAYIN

C. İNSAN, BALIK VE ÇEKİRGE DIŞINDAKİ CANLILARIN LEŞLERİ